niedziela, 18 sierpnia 2019

Czy w kuchni azjatyckiej można znaleźć wpływ medycyny chińskiej?

Wuxing - pięć elementów lub wg innych tłumaczeń pięć żywiołów jest pojęciem stosowanym w chińskiej medycynie dla określenia różnych zjawisk mających wpływ na zdrowie człowieka. Elementy te stanowią ogień, ziemia, metal, woda i drewno. Każdemu z żywiołów jest przypisany odpowiednie zjawisko atmosferyczne jak wiatr, gorąco, zimno itp, a także stany emocjonalne a nawet  narządy wewnętrzne i odpowiadające im meridiany.
   Rodzaje pożywienia jak różne rodzaje zbóż, warzyw i owoców, oraz mięs zaliczane są do różnych żywiołów z kategorii wuxing. I tak np potrawy o smaku słonym - tu zaliczamy, np. ryby mają związek z elementem wody wywołującym zjawisko zimna. Tak więc jedzenie ryb w porze letniej może przyczynić się do zmniejszenia uczucia dokuczliwego gorąca. Niemniej słony smak jest również związany z meridianem nerek i jedzenie zbyt dużej ilości słonych ryb np łososia może niekorzystnie odbić się na pracy nerek i być przyczyną nadciśnienia tętniczego.
    Z kolei inny rodzaj mięsa np. baranina, związana z elementem ognia- jest częstą przyczyną chorób serca, co wg medycyny chińskiej jest tłumaczone wpływem elementu ognia na meridian serca. Nadmierne spożywanie baraniny zwłaszcza upalne dni powoduje nadmiar patologicznego gorąca w meridianie serca i może być przyczyną apopleksji, co nierzadko ma miejsce np w krajach muzułmańskich gdzie baranina jest bardzo popularna.
    Tak więc pożywienie gdy jest odpowiednio skomponowane może przyczynić się do zachowania lub poprawy zdrowia nawet mimo bardzo niesprzyjających warunków atmosferycznych. Jednak niewłaściwie dobrane pożywienie może być przyczyną wielu groźnych chorób.

    W kuchni chińskiej praktycznie każda potrawa skomponowana jest w taki sposób, że zawiera w swoim składzie rodzaje pożywienia zaliczane do rozmaitych żywiołów, które często neutralizują swoje działanie. W efekcie powstaje harmonijna kompozycja, która nie wywołuje gwałtownego wpływu na żaden z meridianów powodując kontrolowane działanie ochładzające lub rozgrzewające.

 Ryba gotowana na parze z czosnkiem i cebulą i imbirem zwana w Indonezji - "ikan steam a'la Hong Kong"

"Ikan sauce asam manis + nanas"
tak w Indonezji nazywają rybę w sosie słodko kwaśnym.

Pierwsza z tych  potraw jest przykładem kompozycji wykazujących lekki wpływ na meridiany z żywiołów wody i metalu - czyli oddziałuje wzmacniająco na nerki i płuca.
Wykazuje działanie ochładzające i jest warta polecenia w gorące dni.

    Druga potrawa dodatkowo jest związana z żywiołem ziemi przez co wzmacnia żołądek i śledzionę. Smak słodki w tej potrawie neutralizuje zbyt duży wpływ smaku słonego, sam natomiast jest neutralizowany przez smak kwaśny. Dzięki temu potrawa ta wykazuje harmonizujący wpływ na organizm człowieka.

Z pewnością większość Azjatów nie przywiązuje specjalnej wagi do wuxing i innych teorii medycyny chińskiej przy przygotowywaniu potraw. Dla większości ludzi są to zjawiska nieznane. Niemniej w sposobie przygotowywania dań i doborze składników w kuchni azjatyckiej, w szczególności w kuchni chińskiej widoczny jest wpływ teorii medycyny chińskiej. W praktyce w wielu przypadkach gdy pogorszyło się nam samopoczucie w związku z np. pogorszeniem pogody wystarczy zjeść odpowiedni zastaw z kuchni chińskiej by uzyskać poprawę zdrowia.